Ушул долбоордун негизги принциптерин жана мүнөздөмөлөрүн чагылдырган Википедия Википедия деп аталып калган. "Wiki" веб-сайттын иштеши үчүн атайын форматты билдирет, анда анын колдонуучулары өзүлөрү мазмунун, түзүмүн өзгөртө алышат; "Педия" жөн гана "үйрөнүү" деп которулат.
Википедия аталышынын табияты жөнүндө суроо көп кездешет, бирок ага жооп жөнөкөй, анткени бул сөз эки бөлүккө бөлүнөт. "Wiki" - бул белгилүү бир сайттар өз ишинде колдонуучу атайын формат. Көрсөтүлгөн формат атайын куралдардын болушун болжолдойт, алардын жардамы менен колдонуучулар ушул ресурстун мазмунун өз алдынча өзгөртүп, түзүмүн эч кыйынчылыксыз өзгөртө алышат. Бул принцип Википедиянын иш-аракетиндеги негизги принцип болуп саналат, ага материалдын туруктуу жана натыйжалуу өсүшүн камсыз кылат.
Вики форматтын келип чыгышы
Википедиянын жана башка бир катар долбоорлордун иштеши үчүн сүрөттөлгөн формат салыштырмалуу жакында эле пайда болду; анын пайда болушу бул формуланы биринчи жолу 1995-жылы колдонгон Уорд Каннингемдин аты менен байланыштуу. "Wiki" сөзүнүн өзү гавай тилинен алынган, сөзмө-сөз которгондо "тез" дегенди билдирет. Википедия чындыгында эле контент менен бат эле толуп кетти, андыктан өнүгүүнүн баштапкы этабында мурунку долбоору деп эсептелген мурунку Nupediaдан өтүп кетти. Учурдагы маанисинде, Wiki форматы жөнөкөйлүгү, киргизилген өзгөрүүлөрдүн пайда болуу ылдамдыгы, мазмунун аталган беттерге бөлүштүрүү жана авторлордун санына чектөө жоктугу менен мүнөздөлөт.
"Педия" сөзүнүн келип чыгышы
Википедиянын аталышынын экинчи бөлүгү жөн гана "үйрөнүү" деп которулат. Муну менен долбоордун жаратуучулары анын энциклопедиялык мүнөзүн, бейтараптуулугун, жеке пикирин билдирүү мүмкүнчүлүгүнүн жоктугун, жаңылыктарды чагылдыруу же эркин энциклопедияга мүнөздүү эмес экендигин билдирүүнү каалашты. Ошондуктан Википедиядагы макалалардын көпчүлүгү ар кандай авторлор тарабынан контент түзүлгөнүнө карабастан, куру энциклопедиялык презентация стилине ээ. Мындай натыйжага ыктыярчылар жазган материалдарды оңдоп-түзөп, толуктап турган кесипкөй редакторлордун иши аркылуу жетишилет. Википедиянын аталышын чагылдырган сүрөттөлгөн чектөөлөрү, долбоордун иштешинин бүткүл мезгилинде кылдаттык менен сакталат, бул талаптарды жоюу аракеттери басылып же өзүлөрүнүн принциптеринин жана эрежелеринин негизинде иштеген байланышкан ресурстардын түзүлүшүнө алып келет.
